Trong bối cảnh thương mại điện tử (TMĐT) phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, việc quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh trực tuyến đã trở thành một thách thức lớn đối với cơ quan thuế.
>> Tham khảo: Quy định mới nhất về bán hóa đơn do cơ quan thuế đặt in.
Nhằm tăng cường hiệu quả quản lý, đảm bảo minh bạch và giảm thất thoát thuế, Chính phủ Việt Nam đã ban hành các quy định mới, trong đó nổi bật là yêu cầu các sàn TMĐT phải nộp thuế thay cho người bán hàng trực tuyến.
Quy định này không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống thuế mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng, hỗ trợ cả người bán, sàn TMĐT và cơ quan thuế.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích chi tiết về cơ chế sàn TMĐT nộp thuế thay người bán hàng trực tuyến, lý do ra đời của quy định này, tác động đối với các bên liên quan, những thách thức tiềm ẩn và các giải pháp để triển khai hiệu quả.
1. Bối cảnh và lý do ra đời của quy định
Thương mại điện tử tại Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc trong những năm gần đây. Theo báo cáo của Bộ Công Thương, doanh thu TMĐT Việt Nam năm 2024 đạt khoảng 25 tỷ USD, tăng trưởng trung bình 20% mỗi năm.
Các sàn TMĐT như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo và các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo đã trở thành kênh mua sắm phổ biến của người tiêu dùng Việt Nam.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng đi kèm với nhiều thách thức trong quản lý thuế, đặc biệt là đối với các cá nhân và tổ chức kinh doanh trực tuyến.
Trước đây, việc quản lý thuế đối với người bán hàng trực tuyến chủ yếu dựa vào cơ chế tự kê khai và nộp thuế của họ.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều người bán không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, hoặc không kê khai đúng doanh thu, dẫn đến tình trạng thất thoát thuế nghiêm trọng.
Nguyên nhân một phần xuất phát từ việc người bán hàng trực tuyến thường không có hệ thống kế toán chuyên nghiệp, thiếu nhận thức về nghĩa vụ thuế, hoặc cố tình trốn tránh.
Trong khi đó, cơ quan thuế gặp khó khăn trong việc thu thập dữ liệu giao dịch trực tuyến do tính chất phức tạp và phân tán của các nền tảng TMĐT.
Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định 70/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, trong đó quy định các sàn TMĐT có trách nhiệm nộp thuế thay cho người bán hàng trực tuyến.
Quy định này nhằm tận dụng vai trò trung gian của các sàn TMĐT để thu thập dữ liệu giao dịch, tính toán và nộp thuế một cách chính xác, từ đó đảm bảo công bằng giữa các loại hình kinh doanh và tăng cường nguồn thu ngân sách nhà nước.
>> Có thể bạn quan tâm: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.
2. Cơ chế sàn TMĐT nộp thuế thay người bán hàng trực tuyến
Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, các sàn TMĐT tại Việt Nam, bao gồm cả sàn trong nước và sàn quốc tế có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thay cho người bán hàng trực tuyến. Cơ chế này được triển khai như sau:
2.1. Thu thập và báo cáo dữ liệu giao dịch
Các sàn TMĐT có trách nhiệm thu thập dữ liệu giao dịch của người bán, bao gồm thông tin về doanh thu, số lượng giao dịch, giá trị đơn hàng và các khoản phí liên quan.
Dữ liệu này phải được báo cáo định kỳ cho cơ quan thuế theo quy định, thường là hàng tháng hoặc hàng quý, tùy thuộc vào quy mô của sàn.
2.2. Tính toán và khấu trừ thuế
Dựa trên dữ liệu giao dịch, sàn TMĐT sẽ tính toán số thuế phải nộp của từng người bán, bao gồm thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Sàn sẽ khấu trừ trực tiếp số thuế này từ doanh thu của người bán trước khi thanh toán phần còn lại cho họ.
Ví dụ, nếu một người bán có doanh thu 100 triệu đồng/tháng, với thuế GTGT 10% và thuế TNCN 1%, sàn sẽ khấu trừ 11 triệu đồng (10 triệu thuế GTGT + 1 triệu thuế TNCN) và thanh toán 89 triệu đồng cho người bán.
2.3. Nộp thuế cho cơ quan thuế
Sau khi khấu trừ, sàn TMĐT có trách nhiệm nộp số thuế đã thu vào ngân sách nhà nước theo thời hạn quy định.
Đồng thời, sàn phải cung cấp biên lai hoặc chứng từ nộp thuế cho người bán để họ có thể sử dụng trong việc kê khai và quyết toán thuế sau này.
2.4. Hỗ trợ người bán kê khai thuế
Ngoài việc nộp thuế thay, các sàn TMĐT cũng được yêu cầu hỗ trợ người bán trong việc kê khai thuế, chẳng hạn như cung cấp báo cáo doanh thu, chứng từ khấu trừ thuế và hướng dẫn thủ tục kê khai.
Điều này giúp người bán, đặc biệt là các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ, tuân thủ nghĩa vụ thuế một cách dễ dàng hơn.
>> Tham khảo: Thủ tục phát hành hóa đơn điện tử.
3. Ý nghĩa của cơ chế sàn TMĐT nộp thuế thay
3.1. Tăng cường minh bạch và giảm thất thoát thuế
Việc yêu cầu sàn TMĐT nộp thuế thay người bán giúp cơ quan thuế kiểm soát chặt chẽ hơn các giao dịch trực tuyến.
Doanh thu của người bán được ghi nhận trực tiếp trên hệ thống của sàn, giảm thiểu tình trạng gian lận hoặc khai báo sai doanh thu.
Điều này góp phần giảm thất thoát thuế và đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.
3.2. Đơn giản hóa nghĩa vụ thuế cho người bán
Đối với người bán hàng trực tuyến, cơ chế này giúp giảm bớt gánh nặng về thủ tục thuế.
Thay vì phải tự kê khai và nộp thuế, họ chỉ cần làm việc với sàn TMĐT để nhận báo cáo và chứng từ liên quan.
Điều này đặc biệt có lợi cho các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ, vốn thường thiếu kỹ năng kế toán và hiểu biết về pháp luật thuế.
3.3. Tạo môi trường kinh doanh công bằng
Quy định này góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng giữa các loại hình kinh doanh.
Trước đây, nhiều người bán trực tuyến không nộp thuế đầy đủ, dẫn đến sự bất bình đẳng với các doanh nghiệp truyền thống vốn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định thuế.
Khi sàn TMĐT nộp thuế thay, mọi người bán đều phải đóng góp vào ngân sách nhà nước, từ đó giảm thiểu sự cạnh tranh không lành mạnh.
3.4. Thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế
Cơ chế này cũng thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế. Các sàn TMĐT phải sử dụng công nghệ để thu thập, xử lý và báo cáo dữ liệu giao dịch, tạo điều kiện cho cơ quan thuế xây dựng một hệ thống quản lý thuế hiện đại, minh bạch và hiệu quả.
>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.
4. Tác động của quy định đối với các bên liên quan
4.1. Đối với người bán hàng trực tuyến
Người bán hàng trực tuyến được hưởng lợi từ việc giảm bớt thủ tục thuế, nhưng cũng phải đối mặt với một số thách thức.
Việc sàn TMĐT khấu trừ thuế trực tiếp từ doanh thu có thể ảnh hưởng đến dòng tiền của họ, đặc biệt đối với các cá nhân kinh doanh nhỏ có lợi nhuận thấp.
Ngoài ra, một số người bán có thể chưa quen với việc làm việc với sàn để nhận báo cáo thuế, đòi hỏi họ phải nâng cao nhận thức và kỹ năng số.
4.2. Đối với sàn TMĐT
Các sàn TMĐT phải đầu tư vào hệ thống công nghệ để thu thập và xử lý dữ liệu giao dịch, đồng thời xây dựng quy trình khấu trừ và nộp thuế.
Điều này có thể làm tăng chi phí vận hành của sàn, đặc biệt đối với các sàn nhỏ hoặc mới tham gia thị trường.
Tuy nhiên, về lâu dài, quy định này giúp sàn TMĐT nâng cao uy tín, xây dựng hình ảnh minh bạch và chuyên nghiệp trong mắt người tiêu dùng và cơ quan quản lý.
4.3. Đối với cơ quan thuế
Cơ quan thuế được hưởng lợi lớn từ cơ chế này, khi có thể thu thập dữ liệu giao dịch trực tiếp từ các sàn TMĐT, giảm tải công việc kiểm tra và xác minh.
Tuy nhiên, cơ quan thuế cũng cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ để đồng bộ dữ liệu với các sàn, đồng thời tăng cường đào tạo cán bộ để xử lý khối lượng dữ liệu lớn.
4.4. Đối với người tiêu dùng
Người tiêu dùng không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi quy định này, nhưng có thể gián tiếp được hưởng lợi khi thị trường TMĐT trở nên minh bạch và công bằng hơn.
Giá cả hàng hóa có thể ổn định hơn do các người bán đều phải nộp thuế, tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh bằng cách giảm giá nhờ trốn thuế.
>> Tham khảo: Biên bản hủy hóa đơn.
5. Thách thức trong quá trình triển khai
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, cơ chế sàn TMĐT nộp thuế thay người bán cũng đối mặt với một số thách thức:
5.1. Năng lực công nghệ của các sàn TMĐT
Không phải tất cả các sàn TMĐT đều có đủ năng lực công nghệ để thu thập, xử lý và báo cáo dữ liệu giao dịch một cách chính xác.
Các sàn nhỏ hoặc mới thành lập có thể gặp khó khăn trong việc đầu tư vào hệ thống công nghệ, dẫn đến nguy cơ sai sót hoặc chậm trễ trong việc nộp thuế.
5.2. Sự phối hợp giữa sàn và cơ quan thuế
Việc đồng bộ dữ liệu giữa các sàn TMĐT và cơ quan thuế đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ.
Nếu không có hệ thống kết nối hiệu quả, dữ liệu có thể bị thiếu sót hoặc không đồng bộ, ảnh hưởng đến quá trình quản lý thuế.
5.3. Nhận thức của người bán
Nhiều người bán hàng trực tuyến, đặc biệt là các cá nhân kinh doanh nhỏ, có thể chưa hiểu rõ về cơ chế nộp thuế thay và vai trò của sàn TMĐT.
Điều này có thể dẫn đến sự phản ứng tiêu cực hoặc không hợp tác từ phía người bán.
5.4. Quản lý các sàn TMĐT quốc tế
Đối với các sàn TMĐT quốc tế như Amazon, eBay hay Alibaba, việc yêu cầu họ nộp thuế thay người bán tại Việt Nam là một thách thức lớn, do các sàn này hoạt động trên nhiều quốc gia với các quy định pháp lý khác nhau.
Việc hợp tác quốc tế và đồng bộ dữ liệu xuyên biên giới cần được chú trọng để đảm bảo hiệu quả.
>> Có thể bạn quan tâm: Từ 1/6/2025: Hóa đơn có thể ghi thêm mã định danh cá nhân của người mua.
6. Giải pháp để triển khai hiệu quả
Để đảm bảo cơ chế sàn TMĐT nộp thuế thay người bán được triển khai hiệu quả, cần có các giải pháp đồng bộ từ phía Chính phủ, cơ quan thuế và các sàn TMĐT:
6.1. Hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho sàn TMĐT
Chính phủ cần có các chương trình hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho các sàn TMĐT, đặc biệt là các sàn nhỏ, để họ có thể đầu tư vào hệ thống công nghệ và đào tạo nhân sự.
Các hướng dẫn chi tiết về quy trình thu thập, xử lý và báo cáo dữ liệu cũng cần được phổ biến rộng rãi.
6.2. Tăng cường tuyên truyền và đào tạo
Cần đẩy mạnh các chiến dịch tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người bán về lợi ích của cơ chế nộp thuế thay.
Đồng thời, các sàn TMĐT nên tổ chức các khóa đào tạo miễn phí để hướng dẫn người bán cách làm việc với hệ thống báo cáo thuế của sàn.
6.3. Xây dựng hệ thống kết nối dữ liệu hiệu quả
Cơ quan thuế cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ để xây dựng một hệ thống kết nối dữ liệu hiệu quả với các sàn TMĐT.
Hệ thống này cần đảm bảo tính bảo mật, đồng bộ và dễ sử dụng, giúp giảm thiểu rủi ro sai sót hoặc rò rỉ thông tin.
>> Tham khảo: 8 điểm mới tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ.
6.4. Hợp tác quốc tế
Đối với các sàn TMĐT quốc tế, Việt Nam cần tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế và ký kết các thỏa thuận song phương để đồng bộ hóa dữ liệu thuế, đảm bảo việc quản lý thuế xuyên biên giới được thực hiện hiệu quả.
Kết luận
Quy định yêu cầu sàn TMĐT nộp thuế thay người bán hàng trực tuyến là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế tại Việt Nam.
Cơ chế này không chỉ giúp tăng cường minh bạch, giảm thất thoát thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người bán và tạo môi trường kinh doanh công bằng.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan nhằm vượt qua những thách thức về công nghệ, nhận thức và quản lý.
Với những nỗ lực đúng hướng, quy định này sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của TMĐT tại Việt Nam, đồng thời đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng mở rộng.
Để được tư vấn thêm và đăng ký dùng thử phần mềm hóa đơn điện tử Einvoice, quý độc giả vui lòng liên hệ theo địa chỉ:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Trụ sở chính: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
0 Comments:
Đăng nhận xét